कक्षा 9 वीं संस्कृत अर्द्धवार्षिक पेपर 2022-23 एमपी बोर्ड | कक्षा 9 वीं संस्कृत का पेपर | Class 9th sanskrit half yearly paper 2022 mp board
Class 9th Sanskrit ardhvarshik paper 2022-23 mp board
हैलो दोस्तों आपकी अर्द्धवार्षिक परीक्षा के लिए आज हम लेकर के आए हैं आपके लिए कक्षा 9 वीं संस्कृत का अर्द्धवार्षिक के लिए Question पेपर इस पेपर में आपके सभी प्रश्न हैं । चूँकि आपकी परीक्षा में 23 प्रश्न पूछे जाने हैं, जो की 75 नंबर का होगा जिसमे से 30 अब्जेक्टिव प्रश्न होंगे बाकी सब्जेक्टिव क्वेशन होंगे ।
यदि आप अपने पेपर में अच्छा marks लाना चाहते हैं ,तो इस पेपर के सभी प्रश्नों को कम्प्लीट जरूर कर लेना ताकि आप अपने Exam में अच्छा स्कोर कर पाए ।
अर्द्धवार्षिक परीक्षा 2022-23
कक्षा-9वीं
विषय: संस्कृत
समय – 3 घंटे पूर्णांक - 75
निर्देशा:-
(i) सर्वे प्रश्नाः अनिवार्य: सन्ति ।
(ii) प्रश्नानां सम्मुखे अंका प्रदत्ताः।
प्र.
1 उचित विकल्पं चित्वा लिखत-
(i) ' हसन' इत्यस्मिन् पदे प्रत्ययः अस्ति-
(अ) क्त्वा
(ब)
शतृ
(स) ल्यप
(द) शानच्
(ii) 'पुस्तकालय:' इत्यस्मिन् पदे सन्धि अस्ति-
(अ) स्वर संन्धिः
(ब) व्यंजन सन्धि:
(स)
विसर्ग सन्धि:
(द) दीर्घ सन्धिः
(iii) प्रियः
पुत्रः आसीत इत्यस्मिन पदे विशेषणं पदं अस्ति-
(अ)
प्रिय:
(ब)
पुत्र:
(स)
आसीत
(द)
कोऽपि नास्ति
(iv) 'रात्रि' इत्यस्य पर्याय पदं अस्ति -
(अ)
वृषभ
(ब)
नृपः
(स)
राजन
(द)
निशा
(v) विजय:
इत्यस्य विलोम पदं………………अस्ति-
(अ)
अजयः
(ब)
पराजय:
(स)
तमः
(द)
गहनं
(vi) माहेश्वर
सूत्राणि सन्ति-
(अ)
द्वादश
(ब)
त्रयोदश:
(स) चतुर्दश
(द) पञ्चदश
प्र.
2 उचित विकल्पं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत-
(i) अनुगच्छन् इत्यस्य उपसर्ग:...............
। (अनु/अनुग)
(ii) प्राचार्यः इत्यस्य उपसर्ग:.................
। (आचार्यः/प्र)
(iii) भानुः इत्यस्य पर्याय पदं................
। (शशि/सूर्य)
(iv) ' अन्धकार:' इत्यस्य विलोम पदं..............। (प्रकाशः/तमः)
(v) स्वजन:.................प्रहरति ।
(हृदये/अरि:)
(vi) षणिक्पुत्रः नाम्................... ।
(जीर्णधनो/शीर्णधनो)
प्र.
3 युग्ममेलनं कुरुत-
(i) रामस्य षष्ठी
बहुवचनम्
(ii) फलानाम् विसर्ग सन्धि
(iii) मनोहर: षष्ठी एकवचनम्
(iv) गम् धातु गच्छति
(v) उपकरोतिः वृद्धि सन्धि
(vi) सदैव उप
प्र. 3 एकवाक्येन उत्तरं लिखत -
(i) 'पठ धातो: लृटलकार उत्तम पुरुषस्य
एकवचनम् रूपं कि अस्ति ?
(ii) 'रामः धावति' इत्यस्मिन वाक्ये कः धातुः अस्ति: ?
(iii) 'कोलाहलं या कुरु' 'इत्यस्मिन वाक्ये अव्यय पदं किम् ?
(iv) अहं अपि विद्यालय गच्छामि' अस्मिन् वाक्ये अव्यय पदं लिखत ।
(v) 'बालकस्य इत्यस्य का विभक्तिः अस्ति ?
(vi) गजः इति शब्दस्य वर्ण विच्छेदं कुरुत ।
प्र.
5. शुद्धकथनानां समक्षं 'आम्' अशुद्ध कथनानां समक्षं 'न' इति लिखत-
(i) कादयोमावसान: पञ्चविंशतिः वर्णा:
आगच्छन्ति।
(ii) घनश्याम इति पदे कर्मधारय समास वर्तते
।
(iii) गजः अव्ययपदम अस्ति।
(iv) समास: षड भवन्ति ।
(v) विहाय इत्यस्मिन पदे ल्यप् प्रत्ययः
अस्ति।
(vi) 'पठित्वा' इत्यस्मिन् पदे तुमुन प्रत्ययः अस्ति ।
प्र.6
कवि: कां सम्बोधयति ?
अथवा
स्वर्णकाक:
का अखादत् ?
प्र.7
कुम्भकारः घटान् किमर्थं रचयति ?
अथवा
जीमूतवाहनः
कस्य पुत्रः आसीत ?
प्र.
8 मानवः कुत्र सुरक्षितः तिष्ठति ?
अथवा
प्रकृतेः
प्रमुखतत्वानि कानि सन्ति?
प्र. 9 के मधुसंग्रहव्यग्राः अभवन ?
अथवा
बालः
कदा क्रीडितुम अगच्छत् ?
प्र.10
लोकरक्षां कथं सम्भवति,
अथवा
जन्तवः
केन तुष्यन्ति ?
प्र.
11 रेखांकित पदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत- ( कोऽपि द्वौ)
(i) ग्रामे निर्धना स्त्री अवसत् ।
(ii) वृक्षाः फलं न खादन्ति ।
(iii) सूर्योदयात् पूर्वमेव बालिका तत्रोपस्थित ।
प्र. 12 अधोलिखितानां वाक्यानि कः कं प्रति कथयति (कोडपि द्वौ)
कः कथयति का प्रति कथ
(i) पूर्वं प्रातराश: क्रियताम् ............. ................
(ii) पुत्रिके! न अहं पापकर्म करोभि। ............. ................
(iii) तण्डुलान मा भक्षय .............. ...............
प्र.
13 अशुद्धकारक संशोधनम् कुरुत्- (कोऽपि द्वौ )
(i) रामः पुस्तकं पठसि।
(ii) 'पास्यति' इत्यस्मिन् पदे लट्लकारः अस्ति।
(iii) 'गच्छन्ति' इत्यस्मिन् पदे एकवचनम् अस्ति।
(iv) रामेम् पुस्तकं पठन्ति।
प्र.14 प्रकृतिप्रत्यय विभागं कुरुत- (कोऽपि द्वौ )
(i) रोदितुम्
(ii) शयित्वा
(iii) विलोक्य
प्र.15
रिक्तस्थानानि पूरयातः -
(i) वृत्तं......................संरक्षेत्
।
(ii) तपोदत्त!.......................विद्याप्राप्तेवान्
।
(iii) कुम्भकारः....................रचयति।
(iv) गुण: गुणज्ञेषु...............भवन्ति
।
प्र.
16 स्वपाठ्यपुस्तकात् सुभाषितद्वयं लिखत यः प्रश्नपत्रे नास्ति ।
प्र.
17 अधोलिखितानि वाक्यानि घटनाक्रमानुसारेण योजयत-
(i) उभौ नन्दिन्याः सर्वविधपरिचर्या कुरुतः
।
(ii) मल्लिका पूजार्थं मोदकानि रचयति ।
(iii) चन्दनस्य पत्नी तीर्थयात्रा समाप्य
गृहं प्रत्यागच्छति ।
(iv) सा सखीभिः सह तीर्थयात्रायै
काशीविश्वनाथमन्दिरं प्रति गच्छति ।
प्र. 18 अधोलिखित गद्यांशाधारित प्रश्नानां उत्तराणि
लिखत-
पुरा करिरिचद्ग्रामे एका निर्धना वृद्धा स्त्री व्यवसत्
। तस्याः स एका दुहिता विनम्रा मनोहरा चासीत् । एकदा माता स्थाल्यां तण्डुलान्
निक्षिप्य पुत्रीम् आदिशत्। सूर्यातपे तण्डुलान् खगेभ्यो रक्ष । किञ्चित्
कालादनन्तरम् एको विचित्रः काकः समुद्रीय तस्याः समीपम् अगच्छत् ।
(क) ग्रामे का न्यवसत् ?
(ख) दुहिता कीदृशा आसीत्?
(ग) माता पुत्री किम् आदिशत् ?
अथवा
प्रकृतिः समेषां प्राणिनां संरक्षणाय यतते । इयं सर्वान्
पुष्णाति विविधैः प्रकारैः सुखसाधनैः च तर्पयति पृथिवी, जल, तेज, वायुः आकाशः च अस्याः प्रमुखाणि तत्वानि
तान्येव मिलित्वा पृथक्कया वाऽस्माकं पर्यावरणं रचयन्ति । आव्रियते परितः समन्तात
लोकः अनेन इति पर्यावरणम् यथा अजातरिशशु मातृगर्भे सुरक्षितः तिष्ठति तथैव मानवः
पर्यावरण कुक्षी ।
(अ) प्रकृतिः केषाम् संरक्षणाय यतते?
(ब) इयम् कान् पुष्णाति
?
(स) अस्या प्रमुखानि
तत्वानि कानि ?
प्र. 19 अधोलिखितेषु पद्यांशस्य प्रश्नानाम् उत्तराणि
संस्कृत भाषायां लिखत ।
गुणा गुणज्ञेषु गुणा भवन्ति
ते निर्गुणं प्राप्य भवन्ति क्षेषाः ।
आस्वाद्यतोयाः प्रवहन्ति नद्यः
समुद्रमासाद्य भवन्त्यपेयाः ।।
(अ) आस्वाद्यतोयाः जलं कुत्र प्रवहन्ति
(ब) जलं भवन्त्यपेयाः कुत्र भवति
(स) गुणज्ञेषु इति पदे कः धातु वचनम् ?
अथवा
पिवन्ति नद्य: स्वयमेव नाम्भः
स्वयं न खादन्ति फलानि वृक्षाः
नादन्ति सस्यं खलु वारिवाहाः
परोपकाराय सतां विभूतयः ।।
(अ) कः स्वयमेव जलं न पिवन्ति?
(ब) किम् स्वयं न
खादन्ति ?
(स) के परोपकाराय कार्य
कुर्वन्ति ?
प्र. 20 अधोलिखित नाट्यांशाधारित प्रश्नानां उत्तराणि
लिखत -
मल्लिका - भोः ! अत्र पूजनं न भविष्यति । अहं स्वसखीभिः
सह श्वः प्रातः काशीविश्वनाथमन्दिरं प्रति गमिष्यामि तत्र गङ्गास्नानं
धर्मयात्राञ्चवयं करिष्यामः ।
चन्दन - सखीभिः सह । न मया सह।
मल्लिका - आम्। चम्पा, गौरी, माया, मोहिनी, कपिलादयः सर्वाः गच्छन्ति । अतःमया सह तवागमनस्य
औचित्यं नास्ति । वयं सप्ताहान्ते प्रत्यागमिष्यामः । तावत् , गृह-व्यवस्थां धेनोः
दुग्धदोहनव्यवस्थाञ्च परिपालय ।
(क) मल्लिका पूजार्थ सखीभिः सह कुत्र गच्छति स्म ?
(ख) किम् दुग्धदोहनं परिपालय ?
(ग) वयं कदा प्रत्यागमिष्यामः ।
अथवा
भ्रान्तः कश्चन् बालः पाठशालागमन वेलायां क्रीडितम्
अगच्छत । किन्तु तेन सह कैलिभिः काल क्षेप्तुं तदा कोऽपि न वयस्येषु उपलभ्यमान
आसीत यतः ते सर्वेऽपि पूर्वदिन पाठान् स्मृत्वा विद्यालय गमनाय त्वरमाणाः अभवन्
तन्द्रालुः बालः लज्जया तेषां दृष्टिपथमीय परिहरन् एकाकी किमपि उद्यानं प्राविशत्
।
(क) कः तन्द्रालु भवति ?
(ख) बाल! कदा क्रीडितुम अगच्छत्: ?
(ग) बालस्य मित्राणि किमर्थम् त्वरमाणाः अभवन् ?
प्र. 21 अधोलिखितम् अपठित गद्यांश सम्यक पठित्वा
प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत्-
महाकवि कालिदासः न केवलं संस्कृतसाहित्ये अपितु
विश्वसाहित्यस्य श्रेष्ठः कविःअस्ति। जर्मनी देशवासिनः तु तं शेक्सपीयरः इति
कथयन्ति । एषः महान कवि: नाटककारः च आसीत् कालिदासः सप्त रचना अरचयत। सौन्दर्य
वर्णने काव्य प्रतिभायां च महाकविः कालिदासः अद्यपि अप्रतिमः वर्तते । भारतीय-
महाकविषुस 'कविकुल गुरु' इति नाम्नाः प्रशिद्धमस्ति।
(क) कः श्रेष्ठः कविः अस्ति?
(ख) कालिदासस्य कतिं
रचना अस्ति?
(ग) जर्मनीवासिनः कालिदास किं कथयन्ति ?
(घ) वर्तते इति
क्रियापदस्य कर्तुपदम् किम: ?
प्र. 22 स्वप्राचार्यस्य कृते अवकाशार्थं एक प्रार्थनापत्रं
संस्कृतभाषायां लिखत ।
अथवा
स्वभमिन्याः विवाहे आमन्त्रयितुं स्व मित्रं
प्रतिपत्रम्।
प्र. 23 अधोलिखितेषु विषयेषु एकं विषयं स्वीकृत्य विंशत्याधिक
शतशब्देषु (120) संस्कृतभाषायां निबंध लिखत -
(क) महाकवि कालिदास
(ख) अनुशासनम्
(ग) पर्यावरणम्
(घ) संस्कृतभाषायाः महत्वम्
उत्तरमाला -
प्रश्न क्रमांक 1 का उत्तर- 1.(ब) शतृ 2.(द) दीर्घ सन्धिः 3.(अ) प्रिय: 4.(द) निशा 5.(ब) पराजय: 6.(स) चतुर्दश
|
प्रश्न क्रमांक 2 का उत्तर- 1. अनु । 2. प्र । 3. सूर्य । 4. तम: । 5. हृदये । 6. जीर्णधनों
।
|
प्रश्न क्रमांक 3 का उत्तर-
(i) रामस्य - षष्ठी एकवचनम्
(ii) फलानाम् - षष्ठी बहुवचनम्
(iii) मनोहर: - विसर्ग सन्धि
(iv) गम् धातु - गच्छति
(v) उपकरोतिः - उप
(vi) सदैव - वृद्धि सन्धि
प्रश्न क्रमांक 4 का उत्तर- (i) पठिष्यामि
। (ii) धाव
धातु: । (iii) या
। (iv) अपि
। (v) षष्ठी
। (vi) ग्+अ+ज्' + अ : ।
|
प्रश्न क्रमांक 5 का उत्तर- (i) आम् (ii) आम् (iii) न (iv) आम् (v) आम् (vi) न |
प्रश्न
क्रमांक 13 का उत्तर-
(1)
रामः पुस्तकं पठति
(2)
'पास्यति' इत्यस्मिन् पदे लृटलकारः अस्ति।
(3)
‘गच्छन्ति’ इत्यस्मिन् पदे बहुवचनम् अस्ति।
(4)
रामाः पुस्तकं पठन्ति ।
प्रश्न
क्रमांक 15 का उत्तर-
(1)
यत्नेन
(2)
तपश्चर्यया
(3)
घटः
(4)
गुणा:
Pdf download करें 👇👇👇
Achcha hai sar
ReplyDeleteedisanjaya955@gmail.com
ReplyDeleteSajanpur
ReplyDeleteछिंदवाड़ा जिला का समाजिक विज्ञान का पेपर सेंड करो नंवर् मे न. 7879030462 कर दो
ReplyDeleteछिंदवाड़ा जिला का समाजिक विज्ञान का पेपर सेंड करो नंवर् मे न. 7879030462 कर दो
ReplyDelete